Cách con người đã biết “tư duy toán học” từ hàng ngàn năm trước khi con số ra đời

27/12/2025 10:02
Phát hiện thú vị về cách con người đã biết “tư duy toán học” từ hàng ngàn năm trước khi con số ra đời.


Ở miền bắc Lưỡng Hà cổ đại, khoảng năm 6200–5500 TCN, những người thuộc văn hóa Halafian đã trang trí đồ gốm của họ bằng các họa tiết hoa lá đối xứng và có tính quy luật rõ rệt. Khi phân tích hơn 700 mảnh gốm, các nhà khảo cổ từ Đại học Hebrew ở Jerusalem nhận thấy cánh hoa được sắp xếp theo chuỗi 4, 8, 16, 32, 64, một dạng cấp số nhân gần như hoàn hảo. Điều này cho thấy người xưa đã hình dung được khái niệm chia đều không gian và lặp lại hình học dù họ chưa có bất kỳ ký hiệu số học nào.

Các họa tiết này không mang tính thực dụng, vì chúng thể hiện những loài hoa không ăn được. Có lẽ người Halafian đơn giản chỉ muốn tạo nên vẻ đẹp cân đối, hài hòa. Chính sự lựa chọn đó: đưa hoa vào nghệ thuật thay vì chỉ vẽ người và động vật, đánh dấu bước chuyển đổi từ “vẽ để kể” sang “vẽ để cảm”, một cột mốc quan trọng trong tiến trình sáng tạo của loài người. “Những họa tiết ấy phản ánh khả năng chia, cân bằng và sắp xếp, về bản chất chính là toán học,” nhóm nghiên cứu nhận định.

Qua những mảnh gốm bị vỡ, các nhà khoa học nhận thấy toán học không bắt đầu bằng giấy hay bút, mà từ chính nhu cầu sắp xếp, chia sẻ và hiểu cái đẹp trong thế giới xung quanh.



Tin xem thêm

Cách con người đã biết “tư duy toán học” từ hàng ngàn năm trước khi con số ra đời

VĂN HOÁ XÃ HỘI
27/12/2025 10:02

Phát hiện thú vị về cách con người đã biết “tư duy toán học” từ hàng ngàn năm trước khi con số ra đời.

Ở Na uy, Giáng sinh hay còn được gọi là Julebord thường bắt đầu từ ngày 3 tháng 12

VĂN HOÁ XÃ HỘI
27/12/2025 09:53

Ở Na uy, Giáng sinh hay còn được gọi là Julebord thường bắt đầu từ ngày 3 tháng 12

Bộ GD-ĐT “chốt” bộ SGK “Kết nối tri thức với cuộc sống” sử dụng thống nhất toàn quốc

VĂN HOÁ XÃ HỘI
27/12/2025 09:48

Bộ GD-ĐT sẽ phối hợp chặt chẽ với địa phương, cơ sở giáo dục, đội ngũ giáo viên và toàn xã hội triển khai hiệu quả bộ SGK thống nhất toàn quốc

Top 10 tiếng mẹ đẻ được nói nhiều nhất thế giới năm 2025 có tiếng Việt

VĂN HOÁ XÃ HỘI
26/12/2025 08:56

Top 10 tiếng mẹ đẻ được nói nhiều nhất thế giới năm 2025 có tiếng Việt

100 năm nhìn lại New York qua ống kính của National Geographic

VĂN HOÁ XÃ HỘI
26/12/2025 08:54

100 năm nhìn lại New York qua ống kính của National Geographic

reFocus: 11 bức ảnh về thế giới tự nhiên đạt giải World Photo Annual 2025

VĂN HOÁ XÃ HỘI
26/12/2025 08:42

reFocus: 11 bức ảnh về thế giới tự nhiên đạt giải World Photo Annual 2025

Nghỉ 4 ngày Tết Dương lịch: Kích hoạt làn sóng ăn chơi, có chặng bay 'cháy vé'

VĂN HOÁ XÃ HỘI
26/12/2025 08:40

Quyết định cho công chức, viên chức nghỉ Tết Dương lịch năm 2026 liên tục 4 ngày (từ 1-4/1/2026) của Chính phủ đang nhanh chóng “kích hoạt” làn sóng đặt vé du lịch sớm. C...

Ăn thử bắp rang Garrett, được mệnh danh là ngon nhất thế giới

VĂN HOÁ XÃ HỘI
25/12/2025 08:19

Ăn thử bắp rang Garrett, được mệnh danh là ngon nhất thế giới

Câu chuyện về bắp rang bơ ăn liền bằng lò vi ba

VĂN HOÁ XÃ HỘI
25/12/2025 08:17

Câu chuyện về bắp rang bơ ăn liền bằng lò vi ba