Đây là khoảng thời gian để một photon băng qua một phân tử hiđrô siêu nhỏ. Nếu viết ra số thập phân thì nó là 0,000000000000000000247 giây, tính ra thì số zepto dây trong 1 giây nhiều có thể lên tới 31,7 nghìn tỷ. Con số này, nếu đơn vị là giây, thì lớn hơn rất nhiều so với tuổi vũ trụ.
Trong thí nghiệm này, nhóm nghiên cứu của nhà vật lý Reinhard Dörner tại Đại học Goethe, Frankfurt đã dùng tia X năng lượng cao từ máy gia tốc PETRA III ở Hamburg để bắn vào các phân tử hiđrô, gồm hai proton và hai electron. Photon tia X đến “đá” văng hai electron của Hydro gần như liên tiếp, giống như viên đá nảy hai lần trên mặt nước, tạo ra hai cú “bắn” xảy ra cách nhau một khoảng thời gian cực kỳ nhỏ.
Để đo được khoảng trễ này, họ dùng một thiết bị đặc biệt gọi là kính hiển vi phản ứng COLTRIMS, có khả năng ghi lại rất chính xác vị trí và động lượng của các hạt bay ra. Từ quỹ đạo và mẫu giao thoa của hai electron bị bắn văng, họ suy ra được độ lệch pha giữa hai lần va chạm, và từ đó suy ra được khoảng thời gian 247 zeptô‑giây giữa “cú đá” lên electron thứ nhất và thứ hai.
Điều thú vị là kết quả này cho thấy ánh sáng không “chiếu sáng” cả phân tử ngay lập tức, mà vẫn cần một thời gian hữu hạn để “đi” từ đầu này sang đầu kia của phân tử, dù khoảng cách chỉ cỡ kích thước nguyên tử. Trong khi đó, các phản ứng hóa học bình thường diễn ra trong khoảng femtô‑giây, dài hơn zeptô‑giây cả triệu lần, nên mức chính xác mới này mở ra cửa sổ để nghiên cứu trực tiếp động lực học điện tử và photon ở cấp độ lượng tử sâu hơn nhiều.
