Người La Mã cổ đại đã xây dựng các cầu dẫn nước của họ bằng cách kết hợp các kỹ thuật kỹ thuật tiên tiến và vật liệu bền vững, tạo ra những công trình có thể vận chuyển nước qua những khoảng cách xa và địa hình khó khăn. Đây là cách họ xây dựng các vòm nước lớn và kênh kín để cung cấp nước sạch cho các thành phố của mình:
1. Thiết kế dựa trên trọng lực
Các cầu dẫn nước La Mã được thiết kế dựa trên nguyên tắc dòng chảy trọng lực. Các kỹ sư đảm bảo rằng nước sẽ di chuyển tự nhiên từ độ cao (như các suối hoặc hồ) xuống các khu vực thấp hơn (các thành phố) bằng cách duy trì độ dốc chính xác và đều đặn suốt chiều dài của cầu dẫn nước. Độ dốc được tính toán cẩn thận để đảm bảo nước chảy với tốc độ vừa phải—quá nhanh sẽ làm xói mòn kênh đá; quá chậm sẽ khiến nước bị ứ đọng và không thể uống được.
2. Sử dụng vòm
Để vượt qua các thung lũng hoặc địa hình không bằng phẳng, người La Mã đã xây dựng các cây cầu có vòm lớn. Những vòm này không chỉ ấn tượng về mặt thẩm mỹ mà còn rất quan trọng về mặt cấu trúc. Vòm giúp phân bổ đều trọng lượng và cung cấp sự ổn định trong khi vận chuyển khối lượng lớn nước qua khoảng cách xa. Các vòm xếp lớp có thể thấy ở các cầu dẫn nước nổi tiếng như Pont du Gard ở Pháp hoặc Aqueduct của Segovia ở Tây Ban Nha là những ví dụ được bảo tồn tốt nhất về kỹ thuật này.
3. Kênh kín và đường hầm
Ngoài các cây cầu trên mặt đất, phần lớn hệ thống cầu dẫn nước La Mã được xây dựng dưới lòng đất để bảo vệ khỏi sự xói mòn và ô nhiễm. Người La Mã đã đào đường hầm qua núi hoặc đồi bằng các công cụ đo đạc tiên tiến như groma và chorobates, giúp họ duy trì độ dốc chính xác trên quãng đường dài. Những đường hầm này được lót bằng vữa chống thấm (thường làm từ tro núi lửa gọi là pozzolana) để ngăn rò rỉ và đảm bảo rằng nước vẫn sạch trong quá trình di chuyển.
4. Vật liệu và kỹ thuật xây dựng
Người La Mã sử dụng các vật liệu bền như đá, gạch và xi măng pozzolana để xây dựng cầu dẫn nước của họ. Pozzolana đặc biệt quan trọng vì nó giúp bê tông của họ vừa chắc chắn vừa chống thấm nước, cho phép các công trình tồn tại qua nhiều thế kỷ. Giàn giáo bằng gỗ được sử dụng trong quá trình xây dựng để hỗ trợ những cấu trúc khổng lồ này cho đến khi hoàn thành.
5. Phân phối nước
Khi nước đến thành phố, nó được lưu trữ trong các bể lớn gọi là castella. Từ đó, các ống nhỏ hơn phân phối nước đến đài phun công cộng, nhà tắm, nhà vệ sinh và thậm chí cả nhà riêng tư. Người La Mã cũng lắp đặt cổng xả trong một số cầu dẫn nước để kiểm soát dòng chảy và chuyển hướng nó khi cần bảo trì.