CD tròn 43 tuổi: Định dạng đã thay đổi ngành âm nhạc và máy tính
18/08/2025 13:49
CD tròn 43 tuổi: Định dạng đã thay đổi ngành âm nhạc và máy tính
Sau hành trình 43 năm, đãi CD từ một thử nghiệm kỹ thuật đã trở thành một tiêu chuẩn toàn cầu, minh chứng cho việc hợp tác quốc tế và kỹ thuật táo bạo có thể định hình lại toàn bộ ngành công nghiệp. Không chỉ âm nhạc, CD đã chuyển đổi cách mọi người nghe, lưu trữ và chia sẻ thông tin, đặt nền móng cho cả phương tiện kỹ thuật số hiện đại và máy tính cá nhân. Di sản của nó vẫn còn vang vọng trong văn hóa âm nhạc và công nghệ kỹ thuật số ngày nay.
Vào ngày 17 tháng 8 năm 1982, các kỹ sư tại nhà máy Polygram ở Langenhagen, Đức, đã sản xuất đĩa CD thương mại đầu tiên, chứa album The Visitors của nhóm nhạc pop Thụy Điển ABBA. Sự kiện này đánh dấu sự ra đời của một định dạng sẽ định hình lại cả ngành công nghiệp âm nhạc và máy tính trong nhiều thập kỷ tới. Mặc dù The Visitors đã được phát hành vào cuối năm 1981, việc chọn nó làm đĩa CD đầu tiên tượng trưng cho sự chuyển đổi từ đĩa than và băng analog sang tương lai của âm thanh kỹ thuật số.
Ý tưởng về đĩa compact đã hình thành trong vài năm. Cuối những năm 1970, cả Philips (Hà Lan) và Sony (Nhật Bản) đều độc lập nghiên cứu công nghệ đĩa âm thanh kỹ thuật số. Philips đã tạo ra một mẫu đầu đĩa CD và tìm cách thiết lập một tiêu chuẩn quốc tế, trong khi Sony phát triển các kỹ thuật mã hóa kỹ thuật số và sửa lỗi. Năm 1979, sau khi Philips trình diễn mẫu của mình tại Nhật Bản, hai công ty đã đồng ý hợp tác, thành lập một nhóm công tác chung để định nghĩa công nghệ và thông số kỹ thuật sẽ trở thành CD.
Nhiều quyết định kỹ thuật quan trọng đã được đưa ra trong quá trình hợp tác chặt chẽ. Trong số đó, đường kính đĩa được đặt ở 120mm và thời gian phát chỉ hơn 74 phút. Theo những người tham gia vào thời điểm đó, k ích thước này một phần dựa trên dung lượng cần thiết để chứa các bản ghi âm nhạc cổ điển mang tính biểu tượng như Bản giao hưởng số 9 của Beethoven.
Vào ngày 17 tháng 8 năm 1982, các kỹ sư tại nhà máy Polygram ở Langenhagen, Đức, đã sản xuất đĩa CD thương mại đầu tiên, chứa album The Visitors của nhóm nhạc pop Thụy Điển ABBA. Sự kiện này đánh dấu sự ra đời của một định dạng sẽ định hình lại cả ngành công nghiệp âm nhạc và máy tính trong nhiều thập kỷ tới. Mặc dù The Visitors đã được phát hành vào cuối năm 1981, việc chọn nó làm đĩa CD đầu tiên tượng trưng cho sự chuyển đổi từ đĩa than và băng analog sang tương lai của âm thanh kỹ thuật số.
Ý tưởng về đĩa compact đã hình thành trong vài năm. Cuối những năm 1970, cả Philips (Hà Lan) và Sony (Nhật Bản) đều độc lập nghiên cứu công nghệ đĩa âm thanh kỹ thuật số. Philips đã tạo ra một mẫu đầu đĩa CD và tìm cách thiết lập một tiêu chuẩn quốc tế, trong khi Sony phát triển các kỹ thuật mã hóa kỹ thuật số và sửa lỗi. Năm 1979, sau khi Philips trình diễn mẫu của mình tại Nhật Bản, hai công ty đã đồng ý hợp tác, thành lập một nhóm công tác chung để định nghĩa công nghệ và thông số kỹ thuật sẽ trở thành CD.
Nhiều quyết định kỹ thuật quan trọng đã được đưa ra trong quá trình hợp tác chặt chẽ. Trong số đó, đường kính đĩa được đặt ở 120mm và thời gian phát chỉ hơn 74 phút. Theo những người tham gia vào thời điểm đó, k ích thước này một phần dựa trên dung lượng cần thiết để chứa các bản ghi âm nhạc cổ điển mang tính biểu tượng như Bản giao hưởng số 9 của Beethoven.
Đĩa sử dụng tia laser để đọc dữ liệu kỹ thuật số được mã hóa trên bề mặt của nó, áp dụng kỹ thuật mã hóa EFM (eight-to-fourteen modulation) để lưu trữ hiệu quả và CIRC (Cross-Interleaved Reed-Solomon Code) để sửa lỗi. Tiêu chuẩn Red Book cuối cùng được hoàn thiện vào tháng 6 năm 1980, trở thành nền tảng kỹ thuật cho toàn bộ thị trường âm thanh CD.
Khi CD cuối cùng đến tay công chúng, chúng đã mang lại bước nhảy vọt về chất lượng âm thanh và độ bền, loại bỏ tiếng lách tách, nổ lẹt xẹt liên quan đến đĩa vinyl. Chúng cũng giới thiệu những tiện lợi mới, như khả năng bỏ qua các bản nhạc ngay lập tức và phát lại nhạc mà không bị mòn, giúp chúng khác biệt với các định dạng analog.
Đầu những năm 1980, hàng trăm bài nhạc đã được làm ở định dạng mới và đầu đĩa CD bắt đầu xuất hiện tại các cửa hàng hi-fi trên toàn thế giới. Mặc dù nhiều người hoài nghi về khả năng tồn tại lâu dài của một công nghệ mới và đắt tiền như vậy, doanh số CD đã tăng nhanh chóng. Tại Hoa Kỳ, lượng đĩa CD được xuất xưởng đạt đỉnh gần 943 triệu đơn vị vào năm 2000.
Tác động của CD mở rộng rất xa ngoài âm nhạc. Năm 1985, tiêu chuẩn Yellow Book định nghĩa CD-ROM, cho phép đĩa lưu trữ dữ liệu nhị phân và phần mềm. Ba năm sau, hệ thống tệp ISO 9660 thiết lập cấu trúc thư mục và tệp đa nền tảng, cho phép CD phục vụ như một phương tiện chung cho các ứng dụng, kho lưu trữ và nội dung đa phương tiện trên các hệ điều hành. Tính di động này là một yếu tố chính trong việc áp dụng rộng rãi CD trong máy tính cá nhân và doanh nghiệp.
Đầu những năm 1990, sự xuất hiện của các ổ ghi CD và CD ghi được đã cho phép người tiêu dùng tạo ra các đĩa CD âm thanh và dữ liệu của riêng họ, biến định dạng này thành cả kênh phân phối và giải pháp lưu trữ cá nhân.
Trong một thập kỷ, việc cài đặt phần mềm, phân phối driver và thậm chí cả các bản phát hành hệ điều hành đều dựa vào CD-ROM. Mặc dù streaming và download digital số đã thay thế phương tiện vật lý, CD vẫn giữ một vị trí nhỏ trong số những người đam mê âm nhạc vì độ trung thực và tính lâu bền của chúng. Trong máy tính, phương tiện này phần lớn đã biến mất khỏi việc sử dụng hàng ngày, mặc dù các dạng ổ đĩa quang khác vẫn tồn tại để truy cập phần mềm cũ và dữ liệu lưu trữ.
Tin xem thêm
nội dung mới
