Mấy hôm nay cứ nghe mọi người bình luận về vụ ghế 11A trong thảm kịch hàng không Air India 171 mới đây. Mình không phải chuyên gia nên mình tìm lại tài liệu để anh em cùng tìm hiểu những vụ việc thảm hoạ chỉ 1 người sống sót hiếm hoi trong lịch sử hàng không - sole survivor. Trên thực tế, những vụ việc này được xem là hiếm có về xác suất và có thể xem là điều kỳ diệu trong lịch sử hàng không, đồng thời là minh chứng cho khả năng phi thường của con người trong hoàn cảnh khắc nghiệt nhất.

Và dù các vụ việc này rất đặc biệt nhưng xác suất là rất thấp. Về mặt an toàn, mình nghĩ không quá lo sợ Và cần bay thì vẫn bay. Theo dữ liệu an toàn hàng không, 90% các vụ tai nạn máy bay có thể sống sót, và 95% số người liên quan đến tai nạn máy bay sống sót. (Tuy nhiên, các số liệu này bao gồm tất cả các loại sự cố hàng không, từ tai nạn nhỏ đến hạ cánh khẩn cấp.)

Thời kỳ đầu của ngành hàng không (giai đoạn 1929-1950)

Năm 1929, Phi công Lou Foote (người duy nhất sống sót) cố hạ cánh khẩn cấp chuyến bay Jersey Sightseeing, nhưng máy bay đâm vào toa xe lửa chứa cát, khiến tất cả hành khác và người khác trong buồng lái thiệt mạng. (14 người). Năm 1936, Linda McDonald là hành khách nữ duy nhất sống sót khi chuyến bay Skyways Sightseeing Gặp nạn.

Những vụ việc nổi bật nhất

Nhắc lại về sự kiện gần đây nhất: chuyến bay Air India 171. Vụ tai nạn hàng không đầy đau thương, gây rúng động bởi con số người thiệt mạng. Dù là những con người xa lạ ở nơi đâu, hẳn người đọc đều sẽ cảm thấy chững lại. Chiếc Boeing 787-8 Dreamliner với 242 người trên khoang đang hướng từ Ahmedabad Ấn Độ đến London Gatwick đã rơi ngay sau cất ánh và đâm vào khu dân cư. Và Vishwash Kumar Ramesh, công dân Anh gốc Ấn 40 tuổi ngồi ở ghế 11A là người sống sót duy nhất. Dù bị bỏng và chấn thương, anh đã tự đi ra khỏi đống đổ nát đến được xe cứu thương gần đó. Đây cũng là vụ tai nạn hàng không hy hữu (chỉ 1 người sống sót) có số nạn nhất lớn nhất trong lịch sử. Chia sẻ với đài truyền hình quốc gia Ấn Độ DD News từ phòng bệnh, Ramesh chia sẻ rằng anh không thể tin là mình vẫn còn sốt sót.

Ngược dòng lịch sử về lại 1 trong những sự kiện nổi tiếng nhất xảy ra hồi 1971. Juliane Koepcke khi đó mới 17 tuổi, trên chuyến bay LANSA 508 đã bị sét đánh giữa rừng Amazon Peru vào ngày 24/12/1971. Máy bay bị vỡ tan trên không, Koepcke rơi từ độ cao khoảng 3000 mét trong khi vẫn bị dây an toàn giữ chặt vào ghé. Cô bé sống sót sau cú rơi dù chấn động não, gãy xương đòn và dây chằng đầu gối bị rách và trải qua 11 ngày trong rừng Amazon, tự tìm đường ra nơi có người và được cứu. Thật sự là quá phi thường và dũng cảm. Theo các chuyên gia, sự sống sót này là nhờ vào chiếc ghế đã hoạt động như 1 chiếc dù, và kiến thức sinh tồn trong rừng đáng giá mà cô gái đã được học từ cha mẹ là những nhà động vật học.

Năm 1972, một sự kiện hy hữu khác đã diễn ra và thậm chí được ghi vào kỷ lục Guinness - người duy nhất trên thế giới sống sót sau khi rơi ở độ cao 10.160 m mà không có dù. Đó là việc tiếp viên hàng không người Serbia - Vesna Vulovic sống sót kỳ diệu khi chuyến bay JAT 367 phát nổ ở độ cao 10.000 mét do nghi có bom vào 26/1/1972. Vesna rơi tự do xuống đất không có dù và được tìm thấy bị kẹt trong phần đuôi máy bay (phần này tách rời khỏi thân chính khi rơi) ở một khu rừng phủ đầy tuyết (giúp giảm chấn động). Dù bị gãy sọ, xương sống, xương sườn và chân nhưng vẫn sống sót nhờ tuyết và rừng cây cản bớt lực và cô vẫn hồi phục gần như hoàn toàn. Cô hầu như không nhớ gì về vụ tai nạn và sau đó cũng không hề sợ việc đi máy bay. Nhưng sự kiên cường và khả năng hồi phục phi thường đã gây chấn động toàn cầu.

Ngày 16/8/1987, chuyến bay Northwest Airlines 255 gặp nạn ngay sau khi cất cánh từ Detroit. Vụ tai nạn khiến 154 người trên máy bay và 2 người trên mặt đất thiệt mạng. Và Cecelia Crocker, người được biết đến với cái tên Cecelia Cichan khi đó mới 4 tuổi đã trở thành người duy nhất sống sót khi các hành khác bao gồm bố mẹ và anh trai 6 tuổi đều thiệt mạng. Các nhà điều tra tin rằng chính mẹ của cô ấy - Paula Cichan đã che chắn cho cô trong vụ va chạm, góp phần vào sự sống sót của cô. Crocker được lính cứu hỏa John Thiede tìm thấy vẫn còn thắt dây an toàn trên ghế - người đã phát hiện ra cô khi anh di chuyển một chiếc ghế bị lật và nhìn thấy một bàn tay nhô ra từ bên dưới. Dù bị bỏng cấp độ ba, gãy sọ, xương đòn và chân, Cecelia đã sống sót và được nuôi dưỡng bởi dì và chú. Khi trưởng thành, Cecelia còn tham gia một bộ phim tài liệu về trải nghiệm của chính mình, giúp nhiều người có được sự giải toả khi theo dõi. Vụ việc này lại truyền cho chúng ta thấy sự phi thường của con người và tình yêu của 1 người mẹ Lớn đến như thế nào.

Ngày 8/7/2003, Mohammed el-Fateh Osman, 3 tuổi, là người sống sót duy nhất từ chuyến bay SD39 của Sudan Airways khi chiếc Boeing 737 chở 115 hành khách và thành viên phi hành đoàn bị rơi ngay sau khi phi công báo cáo sự cố kỹ thuật với động cơ sau khi cất cánh từ Cảng Sudan trên Biển Đỏ, trên đường đến Khartoum. Ngay sau đó, cậu bé đã bay đến London để điều trị vết bỏng và mất một phần chân.

Ngày 30/6/2009, chuyến bay Yemenia 626 gặp nạn và rơi xuống Ấn Độ Dương, gần quần đảo Comoros. 152 hành khách và phi hành đoàn đều thiệt mạng, Bahia Bakari - 12 tuổi người Pháp là người sống sót duy nhất. Dù không biết bơi giỏi và không có áo phao, Bakari đã bám vào mảnh vỡ máy bay suốt 11 tiếng (có tài liệu ghi 9 hay 13 tiếng) trên biển động trước khi được tàu cá cứu. Kể lại trong 1 phiên toà ở Paris năm 2022, Bakari nói rằng “Những lúc đó tôi không biết mình sẽ sống sót ra sao”. Cô kể rằng bản thân cảm thấy như bị điện giật và ngay sau đó đã ở dưới nước. Cô bị gãy xương chậu, xương đòn, bỏng và nhiều chấn thương khác nhưng sau đó đã phục hồi hoàn toàn.

Ngày 12/5/2010, chuyến bay Afriqiyah Airways 771 gặp nạn lúc hạ cánh tại Tripolo, Libya. Chiếc Airbus A330-200 đã phát nổ ngay khi va chạm, khiến 103 người thiệt mạng. Và cậu bé người Hà Lan - Ruben van Assouw (9 tuổi) đã là người sống sót duy nhất, khi cả bố mẹ và anh trai 11 tuổi đều không may thiệt mạng. Cậu bé được tìm thấy vẫn còn thắt dây an toàn, cách đống đổ nát chính khoảng 400 mét với 2 chân gãy và nhiều vết thương khác. Cuộc điều tra khi đó kết luận rằng vụ tai nạn do lỗi phi công khi phi hành đoàn bị ảo giác về cảm giác trọng lực trong lúc thực hiện cất cánh lại. Đây cũng là vụ tai nạn chết người đầu tiên trong lịch sử hoạt động của hãng hàng không này.

Và có 1 vụ không nổi bật thế giới. Nhưng diễn ra ở VN Nên mình xin phép thêm vào. Ngày 14/11/1992, Annette Herfkens là người duy nhất sống sót trong vụ tai nạn máy bay Vietnam Airlines Flight 474. Chiếc máy bay Yakovlev Yak-40 của Liên Xô chế tạo năm 1976 chở 25 hành khách và 7 thành viên phi hành đoàn. Khi gặp thời tiết xấu và hạ thấp độ cao nguy hiểm, nó đâm vào những cây cối trên sườn núi Ô Kha rồi rơi xuống. Annette bị thương rất nặng với 12 xương gãy ở hông, đầu gối, hàm lệch, 1 lá phổi bị xẹp và nhiều vết thương. Nhưng cô đã sống sót thần kỳ khi sinh tồn suốt 8 ngày đợi người đến cứu. Ban đầu vẫn có tiếng nói của hành khách khác nhưng họ dần im lặng vì đã không thể sống sót đợi đến lúc được cứu, và cô là người duy nhất sống sót đến lúc đội cứu hộ đến.

Phân tích từ thống kê, các yếu tố đặc biệt

Theo các dữ liệu tổng hợp, từ thập niên 1930 đến nay, có chưa đến 100 trường hợp được ghi nhận với máy bay chở từ 10 người trở lên. Người sống sót duy nhất đầu tiên được biết đến là phi công Lou Foote 1929 và trẻ nhất là bé Chanayuth Nim-anong 14 tháng tuổi vào năm 1997.

Theo các chuyên gia hàng không chỉ ra một số yếu tố chính giúp sống sót trong các vụ tai nạn là:

• Vị trí ngồi: Nhiều người sống sót ngồi gần cửa thoát hiểm hoặc khu vực tách rời khỏi thân chính máy bay.
• Kiểu phân rã máy bay: Cách máy bay bị vỡ khi va chạm có thể tạo ra không gian sống sót. Mô hình vỡ cấu trúc thường quyết định phần nào của máy bay còn nguyên vẹn có thể bảo vệ được hành khách.
• Động lực va chạm: Góc và lực va chạm
• Điều kiện môi trường: bề mặt tiếp đất.(như vụ rơi xuống đất phủ tuyết hay tán rừng Amazon).
• Yếu tố cá nhân: tuổi tác, tình trạng sức khoẻ và đôi khi chỉ là may mắn.
• Yếu tố sau tai nạn: cháy nổ, thời gian cứu hộ.

Nếu anh em đọc và tìm hiểu thấy vụ việc nào mà bản thân cảm thấy nổi bật trên góc nhìn cá nhân thì cũng mời anh em chia sẻ thêm bên dưới. Xin cảm ơn.